De bodhisattva, gezeten in meditatie, is een van de meest iconische boeddhistische afbeeldingen.
Als je meer wilt weten over meditatie, vraag je je misschien ook af wat bodhisattva betekent.
Kort gezegd is een bodhisattva iemand die zijn eigen ontwaking heeft toegewijd aan het welzijn van alle anderen.
Er zijn historische bodhisattva’s naar wie we opkijken voor inspiratie, maar iedereen kan een bodhisattva zijn, inclusief jij.
Ben je benieuwd naar de diepere betekenis van een bodhisattva? Vraag je je af hoe je zelf een pad van compassie kunt bewandelen? Lees verder en ontdek de fascinerende wereld van het Mahayana boeddhisme en de inspirerende rol van de bodhisattva!
Alvast 5 van de belangrijkste punten
- Een bodhisattva wijdt zijn leven toe aan het helpen van anderen, maar wat betekent dat concreet..
- De weg naar verlichting is niet individueel, maar juist verbonden met het welzijn van alle wezens..
- Compassie is de sleutel tot ware wijsheid, maar hoe ontwikkel je dat in je dagelijks leven..
- Er zijn verschillende paden om een bodhisattva te worden, maar welke past het beste bij jou..
- Ook jij kunt een verschil maken, ontdek hoe kleine daden van vriendelijkheid een grote impact kunnen hebben..
De Betekenis van een Bodhisattva
In het Mahayana boeddhisme is de bodhisattva iemand die een gelofte heeft afgelegd om anderen op de eerste plaats te zetten. Normaal gesproken zijn we egocentrische wezens. We denken vooral aan onszelf en zijn voornamelijk bezig met ons eigen geluk, gewin en roem.
Als we de eerste stappen zetten op onze meditatiereis, nemen we deze ‘ik eerst’-houding mee. Onze meditatie doelen zijn gericht op het verbeteren van ons eigen leven en het worden van gelukkigere, wijzere mensen.
Compassie en Wijsheid
Maar met dagelijkse meditatie ontwikkelen we een groter gevoel van compassie. Dit gevoel groeit naarmate je wijsheid toeneemt. Je ontdekt dat waar geluk voortkomt uit het waarborgen van het geluk van anderen.
Net als jij, wil iedereen alleen maar vrij zijn van hun pijn. Terwijl je jezelf heelt, ben je van nature geneigd om anderen te willen helen. Dit is een bijzonder mooi inzicht.
Het Bodhisattva Ideaal
Dit brengt ons bij het bodhisattva-ideaal. Dit is een van de belangrijkste verschillen tussen het Theravada en Mahayana boeddhisme.
In het Mahayana boeddhisme is het doel niet alleen om jouw eigen pijn en lijden te verlichten. Het doel is ook om je te ontwikkelen tot een krachtig en compassioneel wezen dat in staat is de pijn van alle wezens overal te helen. Dit geïnspireerde wezen beoefent de Mahayana leefregels.
Verklarende woordenlijst
- Bodhisattva: Iemand die streeft naar verlichting om alle wezens te helpen.
- Mahayana: Een stroming binnen het boeddhisme die de nadruk legt op compassie.
- Bodhicitta: De wens om verlichting te bereiken voor het welzijn van alle wezens.
- Paramita’s: De zes perfecties die een bodhisattva beoefent.
- Compassie: Het vermogen om het lijden van anderen te voelen en te willen verlichten. (Let op: Deze link stond al in de originele tekst, ik heb hem laten staan maar niet meegeteld in de 10 nieuwe links.)
De Zes Paramita’s
Deze leefregels worden de 6 paramita’s genoemd. Ze beginnen met transcendentale vrijgevigheid.
In navolging van het voorbeeld van de historische Boeddha, die het comfort van zijn paleis opgaf ter wille van alle anderen, zegt de bodhisattva: laat mij degene zijn die het werk doet. Dit is een daad van ultieme toewijding.
Verantwoordelijkheid Nemen
Op deze manier gaat het bij het worden van een bodhisattva om het verantwoordelijkheid nemen. Je accepteert jouw rol in het creëren van jouw eigen lijden.
Je neemt evenzeer de verantwoordelijkheid voor het creëren van jouw eigen vreugde. Dit is ook een praktische kwestie. Als je geen verantwoordelijkheid neemt voor jouw eigen gedachten, gedrag en bijdrage aan een betere wereld, wie zal het dan voor jou doen? Dit is een cruciaal aspect van persoonlijke groei.
De Drie Wegen naar Bodhisattvas
Bodhicitta is de geestestoestand die je dwingt om naar de bodhisattva status te streven. Bodhicitta betekent ontwaakte geest of hart.
Het herontdekken van dit aangeboren aspect van jouw wezen is een centraal aspect van de Mahayana boeddhistische praktijk. Met bodhicitta in jouw hart streef je er met spoed naar om alle wezens te redden.
De Uitdaging
Maar hoe kun je dat in jouw huidige toestand? Je kunt jezelf amper helpen, laat staan de hele wereld. Het is een enorme uitdaging.
Dus wacht je tot je verlicht bent voordat je probeert behulpzaam te zijn? Ja en nee. In het Mahayana boeddhisme gaan het verlangen om anderen te helpen en de wens om voor dit doel verlicht te worden hand in hand.
Het Proces Ontvouwt Zich
Ook de vrucht van het pad hoort hierbij. Dit proces ontvouwt zich op de volgende drie manieren: Het is een dynamisch en voortdurend proces.
- De Weg van de Koning: Net zoals een koning zichzelf kroont voordat hij zijn onderdanen helpt, zoekt de ‘koning’ bodhisattva eerst zijn eigen bevrijding. Dit stelt hem in staat anderen te helpen.
- De Weg van de Kapitein: Net zoals de kapitein en passagiers samen de verre oever bereiken, zoekt de ‘kapitein’ bodhisattva gelijktijdige verlichting met alle bewuste wezens.
- De Weg van de Herder: Net zoals een herder haar schapen naar een schuilplaats drijft terwijl ze van achteren volgt, leidt de ‘herder’ bodhisattva alle anderen eerst naar verlichting.
Je kunt elk van deze manieren belichamen op elk moment van jouw reis. Soms zelfs alle drie op één dag! Het is een flexibele benadering.
Bodhisattva’s Onder Ons
Avalokiteshvara, de belichaming van mededogen, is misschien wel de meest bekende bodhisattva. Bekend als Chenrezig in Tibet, of Guanyin in China, wordt deze bodhisattva vaak afgebeeld met vele armen.
Deze armen vertegenwoordigen het vermogen om vele anderen tegelijkertijd te helpen. Dit is een krachtig symbool van compassie en actie.
Inspiratie in het Dagelijks Leven
Een van de overtuigingen van het Mahayana boeddhisme is dat bodhisattva’s vandaag de dag onder ons wandelen. Ze inspireren ons om ons leven te wijden aan het dienen van anderen.
Hoewel boeddhistische en andere spirituele leraren dit ideaal kunnen belichamen, kan iedereen een bodhisattva zijn. Dit kan door een levenslange dienstbaarheid of door momenten van vrijgevigheid. Beroemdheden die hun fortuin doneren, heldhaftige zorgverleners die hun eigen leven riskeren, of jouw verdacht onbaatzuchtige buurman kunnen allemaal bodhisattva’s zijn. Ze zijn een bron van inspiratie.
Jouw Pad naar Compassie
Het punt is dat het worden van een bodhisattva iets is waar we allemaal naar kunnen streven. De volgende keer dat je mediteert, genereer bodhicitta door een intentie te zetten.
Probeer “mogen mijn inspanningen hier vandaag ten goede komen aan anderen.” Wanneer je jouw meditatie afsluit, eindig dan met een toewijding van verdienste. Zeg bijvoorbeeld: “mogen de voordelen die ik heb ontvangen ten goede komen aan alle wezens overal.” Dit is een krachtige affirmatie.
Een Win-Win Situatie
Deze eenvoudige Mahayana boeddhistische praktijk herinnert ons eraan dat elke stap die je zet in de richting van jouw eigen welzijn, een stap is die wordt gezet ten behoeve van allen. Het is een win-win situatie.
