Een nieuwe studie laat zien dat bietensap bij ouderen kan bijdragen aan een lagere bloeddruk — en dat heeft alles te maken met de bacteriën in hun mond. Bij jongere volwassenen bleef dit effect uit.
Onderzoekers van de Universiteit van Exeter ontdekten dat nitraat in bietensap invloed heeft op de mondflora: schadelijke bacteriën nemen af, terwijl gunstige soorten juist toenemen. Die verandering blijkt effect te hebben op de omzetting van nitraat in het lichaam, en daarmee op de bloeddruk. Gezond ouder worden krijgt zo een extra voedingskundige dimensie.
Alvast 5 van de belangrijkste punten
- Bietensap beïnvloedt de mondflora en verandert de verhouding tussen bacteriesoorten
- Alleen ouderen tonen een duidelijke verlaging van de bloeddruk, jongeren blijven stabiel
- Ongewenste bacteriën worden geremd, terwijl nitraat-metaboliserende bacteriën toenemen
- Nitraat wordt omgezet in stikstofmonoxide — dat zorgt voor soepelere bloedvaten
- Groenten zoals spinazie, rucola en boerenkool leveren vergelijkbare hoeveelheden nitraat
Waarom bietensap vooral effect heeft bij ouderen
Uit een grootschalige studie blijkt dat nitraat uit groenten een sleutelrol speelt bij het op peil houden van de bloeddruk. Bij ouderen werkt dit proces minder efficiënt, omdat de natuurlijke aanmaak van stikstofmonoxide afneemt naarmate het lichaam veroudert. Die stof is juist nodig om bloedvaten soepel te houden.
Daar komt bij dat de bloeddruk bij veel ouderen verhoogd is, wat het risico op hart- en vaatziekten vergroot. De omzetting van nitraat naar stikstofmonoxide blijkt daarbij sterk afhankelijk van de samenstelling van de mondflora — en juist daar grijpt bietensap in.
Lees ook: Transcendente Meditatie en Hoge Bloeddruk: Wat Zegt de Wetenschap?
De rol van bacteriën in de mond
Voor de omzetting van voedingsnitraat naar stikstofmonoxide is een specifieke groep bacteriën nodig. Wanneer minder gunstige soorten de overhand krijgen, raakt dat proces verstoord — en dat komt vaker voor bij ouderen.
In het onderzoek kregen deelnemers twee weken lang geconcentreerd bietensap. Bij ouderen nam het aantal Neisseria-bacteriën toe, een type dat de nitraatomzetting ondersteunt. Tegelijkertijd daalde de hoeveelheid Prevotella, een bacterie die diezelfde omzetting juist kan belemmeren. De volledige studie is hier te lezen.
Voor- en nadelen op een rij
Voordelen van bietensap
- Ondersteunt de bloeddruk op natuurlijke wijze
- Stimuleert een gezondere balans in de mondflora
- Bevat antioxidanten en ontstekingsremmende stoffen
- Draagt bij aan de conditie van hart en bloedvaten
Nadelen van bietensap
- Kan beeturia veroorzaken — roze urine of ontlasting
- Commerciële sappen bevatten soms veel natuurlijke suikers
- De smaak is uitgesproken en niet voor iedereen prettig
- Bij hoge dosering kan het effect hebben op bloedverdunnende medicatie
Nitraatrijke alternatieven voor wie geen bieten wil
Wie liever iets anders kiest dan bietensap, kan terecht bij nitraatrijke groenten zoals spinazie, rucola, venkel, bleekselderij of boerenkool. Al deze groenten bevatten voldoende nitraat om een vergelijkbaar fysiologisch effect te geven.
Wel blijkt uit het onderzoek dat geconcentreerd bietensap een hogere hoeveelheid nitraat per portie levert dan gewone groentesappen. Meer daarover lees je hier.
Onderzoeksopzet en meetmethoden
De onderzoekers volgden 75 proefpersonen in twee testperiodes van telkens twee weken. Elke deelnemer kreeg zowel echt bietensap als een nitraatvrije placebo, met een tussenliggende rustperiode om het effect uit te laten werken.
Voor en na elke periode werd de samenstelling van de mondflora in kaart gebracht via bacteriële gensequencing. Die techniek laat precies zien welke microben aanwezig zijn en hoe die veranderen onder invloed van voeding.
Verklarende woordenlijst
- Nitraat: Plantaardige stof die kan worden omgezet in stikstofmonoxide
- Stikstofmonoxide: Een gas dat zorgt voor ontspanning van de bloedvaten
- Mondflora: Het geheel aan bacteriën dat in de mond leeft
- Prevotella: Bacteriesoort die de omzetting van nitraat kan verstoren
| Voedingsstof | Hoeveelheid per 100 ml rode bietensap |
|---|---|
| Energie | 40 kcal |
| Koolhydraten | 9.6 g |
| Suikers | 6.8 g |
| Eiwitten | 1.6 g |
| Vetten | 0.1 g |
| Vezels | 0.2 g |
| Nitraat | 250–400 mg |
| Kalium | 325 mg |
| Foliumzuur (B11) | 80 mcg |
| Vitamine C | 5 mg |
| IJzer | 0.8 mg |
| Magnesium | 23 mg |
| Alternatieve nitraatrijke groenten (per 100 g) | |
| Spinazie (rauw) | 250–300 mg nitraat, 558 mg kalium, 2.7 g eiwit |
| Rucola | 350–500 mg nitraat, 369 mg kalium, 2.6 g eiwit |
| Boerenkool | 90–120 mg nitraat, 447 mg kalium, 1.9 g eiwit |
| Bleekselderij | 150–250 mg nitraat, 260 mg kalium, 0.7 g eiwit |
| Venkel | 100–180 mg nitraat, 414 mg kalium, 1.2 g eiwit |
Conclusie
Voor ouderen die hun bloeddruk op een natuurlijke manier willen ondersteunen, kan bietensap een zinvolle toevoeging zijn. Het effect zit niet in een magisch ingrediënt, maar in een samenspel van voeding, bacteriën in de mond en hoe het lichaam omgaat met nitraat. Juist bij veroudering, wanneer de aanmaak van stikstofmonoxide terugloopt, kan dat een verschil maken.
De wetenschappelijke onderbouwing is helder: geconcentreerd bietensap verandert de mondflora en bevordert de omzetting van nitraat naar stikstofmonoxide, wat bijdraagt aan soepele bloedvaten. Dat is geen belofte, maar een gemeten effect. Tegelijk vraagt het om realisme — niet iedereen verdraagt de smaak of het suikergehalte even goed, en interactie met medicijnen blijft een aandachtspunt.
Wie geen fan is van bieten, heeft alternatieven in de vorm van nitraatrijke bladgroenten. Spinazie, rucola en boerenkool leveren vergelijkbare stoffen, mits regelmatig gegeten. Wat telt is consistentie — en het besef dat kleine aanpassingen in leefstijl soms verrassend grote impact kunnen hebben.
Gerelateerde artikelen
Veelgestelde vragen
Hoeveel bietensap mag je per dag drinken?
De meeste studies gebruiken tweemaal daags een shot van 70 ml geconcentreerd bietensap. Voor dagelijks gebruik is één shot van 70 tot 140 ml een veilige richtlijn, tenzij anders besproken met een arts.
Waarom moet je oppassen met teveel bietensap?
Een hoge inname kan leiden tot beeturia (roze urine) of een te sterke daling van de bloeddruk, vooral bij gebruik van bloedverdunners of bloeddrukmedicatie. Het is belangrijk om het effect op je lichaam te monitoren.
Hoe maak je zelf rode bietensap?
Pers rauwe bieten met een slowjuicer of sapcentrifuge. Voor een mildere smaak kun je appel, citroen of gember toevoegen. Drink het sap direct na bereiding voor maximale versheid.
Is Zonnatura bietensap gezond om te drinken?
Zonnatura biedt een biologisch bietensap zonder toegevoegde suikers. Het bevat minder nitraat dan geconcentreerde shots, maar is nog steeds een voedzame keuze binnen een gebalanceerd dieet.
Wat is het beste moment op de dag om bietensap te drinken?
Vlak voor een maaltijd of ’s ochtends op een lege maag is het effect op de bloeddruk vaak het grootst. Voor sporters wordt het ook wel 2 tot 3 uur voor de training ingenomen vanwege het uithoudingsvermogen.
Hoeveel bietensap is nodig om bloeddruk te verlagen?
Uit onderzoek blijkt dat tweemaal daags 70 ml geconcentreerd sap gedurende twee weken al een meetbaar effect kan geven. Voor langdurige ondersteuning is consistentie belangrijker dan hoeveelheid.
Hoeveel bietensap moet ik drinken voor effect op bloeddruk?
In het onderzoek dronken deelnemers tweemaal daags een geconcentreerde bietensap ‘shot’ gedurende twee weken. De exacte hoeveelheid kan variëren per product, daarom is het verstandig het etiket te controleren.
Werkt bietensap ook bij jongere mensen?
Nee, het onderzoek toonde aan dat bietensap alleen bij ouderen (60+) de bloeddruk verlaagt. Bij jongere deelnemers (onder de 30) werd geen bloeddrukverlagend effect gemeten.
Kan ik bietensap combineren met bloeddrukverlagende medicijnen?
Overleg altijd eerst met je huisarts voordat je bietensap gaat gebruiken bij bloeddrukproblemen. Bietensap kan medicatie beïnvloeden en aanpassing van dosering noodzakelijk maken.
Hoe lang duurt het voordat bietensap effect heeft?
In eerdere studies werd binnen 6 uur al een daling van de systolische bloeddruk gemeten. Voor optimale effecten op de mondflora zijn echter twee weken dagelijks gebruik nodig.
Zijn er bijwerkingen van het drinken van bietensap?
De meest voorkomende bijwerking is beeturia – tijdelijk roze of rode urine. Dit is onschuldig en verdwijnt vanzelf. Bij grote hoeveelheden kunnen darmproblemen optreden.
