Carol Jungs psychologische theorieën werden in de 20e eeuw vaak belachelijk gemaakt als absurd en gek. Het is begrijpelijk waarom, want hij deed grote uitspraken over magische krachten in je geest en archetypen zonder een stevige wetenschappelijke basis.
Dit is een probleem dat de psychologie over het algemeen heeft gehad. Veel mensen nemen psychologie niet serieus, en met reden, omdat het vol zit met mensen die gewoon zitten te filosoferen en soms ook gewoon proberen te raden wat er in onze hoofden omgaat.
Mensen kunnen gewoon zoveel filosoferen als ze willen, maar in de afgelopen jaren ben ik het werk van mensen zoals Jill Bolte Taylor en Ian McGilchrist tegengekomen die de neurowetenschap van de beide hersenhelften hebben bestudeerd. Hierna realiseerde ik me pas echt goed dat Jung al die tijd dus al een regelrechte genie was.
Nu heb ik altijd een zwak gehad voor Carol Jung omdat ik zelf een beetje een creatieve denker ben. Maar ik ben me er terdege van bewust dat er een probleem is. Dit is een groot probleem binnen de Jungiaanse psychologie omdat het niet bepaald wetenschappelijk onderbouwd is.
Alvast 5 van de belangrijkste punten
Jungs Theorieën en Controverse: Jungs theorieën over het onbewuste en archetypen werden aanvankelijk belachelijk gemaakt vanwege het gebrek aan wetenschappelijke onderbouwing.
Hersenhelften: Jung begreep dat de rechterhersenhelft creatief en intuïtief is, terwijl de linkerhersenhelft zich richt op routine en controle.
Kunsttherapie Casestudy: Jung gebruikte kunsttherapie om een depressieve vrouw te helpen haar onbewuste te uiten, wat haar hielp genezen.
Symbolen en Archetypen: Jung ontdekte dat de rechterhersenhelft symbolen en beelden gebruikt om te communiceren, wat essentieel is voor creatieve expressie en therapie.
Integratie van Hersendelen: Jungs therapieën hielpen mensen hun rechter- en linkerhersenhelft te integreren, wat leidde tot een evenwichtiger en creatiever leven.
De Hersenhelften en Psychologie
Dit deel van de neurowetenschap, dat de verschillen tussen de twee hersenhelften bespreekt, stelt je in staat om door Jung heen te kijken en veel van het onbegrijpelijke te negeren en de kern van wat hij zei te zien. Om dit te illustreren, gebruik ik een voorbeeld uit Jungs werken waar hij therapie doet met een vrouw. De manier waarop de therapie verloopt, onthult veel van de grote ideeën die Jung suggereert en laat ook zien hoe de rechterhersenhelft mogelijk werkt in zijn voorbeelden.
Dit specifieke voorbeeld brengt twee delen van de Jungiaanse psychologie samen die veel mensen abstract en vreemd vinden: ten eerste het idee dat we een onbewuste hebben dat intelligent en creatief is, en ten tweede het feit dat dit onbewuste archetypen produceert. Dit zijn magische symbolen die uit onze hersenen komen. Dit klinkt allemaal leuk en interessant, maar is het echt? Is het tastbaar? Kunnen we dit aan enige wetenschappelijke notie verbinden?
Een Casestudy van Jung
De casestudy die ik ga gebruiken, komt van een vrouw die naar Jung kwam voor therapie. Ze had last van depressie en een midlifecrisis, ze voelde zich vastgelopen in het leven en had haar levenslust verloren. Je kunt hierover lezen in zijn werk ‘The Archetypes and the Collective Unconsious‘, waar hij een reeks tekeningen geeft die deze casus illustreren.
Dus deze vrouw komt binnen en zegt dat ze depressief is en zich ellendig voelt. Jung zegt dat ze samen kunsttherapie moeten doen. Hij zegt dat hij wil dat ze begint te schilderen.
Deze vrouw kon niet schilderen, ze had nog nooit geschilderd in haar leven en was van nature niet creatief. Maar Jung zei nee, ik wil dat je schildert omdat hij haar onbewuste naar boven wilde laten komen. Jung wist dat het onbewuste een manier had om te spreken door onorthodoxe middelen zoals schrijven met je linkerhand of dingen doen die je niet gewend bent, zoals pottenbakken. Door iets nieuws te doen, kan het onbewuste bijna doorbreken. Dit was een begrip dat hij in de loop der jaren had ontwikkeld.
Wat is het corpus callosum?
Het corpus callosum is als een brug in je hersenen die de twee helften van je brein met elkaar verbindt. Stel je voor dat je hersenen twee aparte steden zijn, en deze brug helpt de steden met elkaar te communiceren en samenwerken. Soms moet de brug een kant van de stad afsluiten zodat de andere kant een taak kan uitvoeren zonder afleiding. Zo kunnen de twee hersenhelften samen goed functioneren en verschillende taken uitvoeren, zoals denken, bewegen en voelen.
De Hersenhelften in actie
Het onbewuste sluipt door nieuwe ervaringen naar buiten. Zelfs in dit vroege stadium zien we dat Jung intuïtief de principes van de rechterhersenhelft begrijpt. Je hersenen zijn verdeeld in twee helften. Een van de verschillen tussen hen is dat je linkerhersenhelft, wat in wezen je ego is, zich bezighoudt met routines, gewoonten, orde en controle. De rechterhersenhelft schakelt in wanneer je wordt blootgesteld aan nieuwe ervaringen en dingen gaat verkennen.
Wanneer je piano leert spelen, lijkt het erop dat je rechterhersenhelft inschakelt om de dingen in het begin te begrijpen. Naarmate je beter wordt, verschuift het naar je linkerhersenhelft en wordt het een gewoonte. Wanneer je ergens nieuw reist, ervaar je een kinderlijke verwondering. Als je een tijdje in die nieuwe plaats blijft, ontwikkel je routines en gewoonten en dit verschuift naar je linkerhersenhelft en dingen worden minder magisch. Jung wist intuïtief dat hij, om iemands vastgeroeste gewoontes te doorbreken, hen iets nieuws moest laten doen.
Wie is Carl Jung?
Carl Gustav Jung was een Zwitsers psychiater en psycholoog. Hij was de grondlegger van de analytische psychologie.
Geboren: 26 juli 1875, Kesswil, Zwitserland
Overleden: 6 juni 1961, Küsnacht, Zwitserland
Opleiding: Universiteit van Bazel (1895–1900), universiteit Zürich
De Therapie van Jung
Dus hij zegt tegen deze vrouw dat ze wat tekeningen moet maken. Deze man kreeg betaald om dit te doen. Ze komt binnen en zegt dat ze een zware depressie heeft. Jung zegt: “Ga daar in de hoek wat tekeningen maken.” Deze vrouw had nog nooit geschilderd, dus dit is vreemd voor haar. Ze zegt dit tegen Jung en hij zegt: “Ik wil dat je gaat zitten en bijna probeert te voelen wat je aan het schilderen bent. Probeer gewoon uit je geest te halen wat je geest wil tekenen.”
Ze beschrijft deze ervaring waarin ze tijdens het schilderen een intuïtieve behoefte voelt om iets te schilderen dat haar geest tevreden stelt. Dit is wat ze zelf zegt. Dit is wederom heel typerend voor de rechterhersenhelft. Onze hersenen zijn opgesplitst in twee delen die nauwelijks met elkaar verbonden zijn en ze opereren als aparte persoonlijkheden. Dit suggereert dat je niet één persoon bent, maar eigenlijk uit twee personen bestaat.
Conclusie
Wanneer we het corpus callosum bestuderen, zien we dat het niet zozeer de hersenhelften met elkaar verbindt, maar meer inhibeert. Het corpus callosum werkt als een rem en een gaspedaal, waarbij het de ene hemisfeer uitschakelt om de andere zijn werk te laten doen. Dit is relevant omdat beide helften een eigen kijk op de wereld hebben, maar de rechterhersenhelft kan niet op dezelfde manier praten als de linkerhersenhelft.
Het taalgebruik van de linkerhersenhelft kan de rechterhersenhelft overheersen, waardoor deze laatste subtiel opereert. Jung zou dit begrijpen als het onbewuste dat spreekt. Dit was de rechterhersenhelft die haar perceptie onthulde. Jung moedigde deze vrouw aan om te luisteren naar haar geestesoog, haar rechterhersenhelft, en dit te laten spreken door middel van kunst. Uiteindelijk bleek deze aanpak haar enorm te helpen, wat het belang van de rechterhersenhelft in ons creatieve en genezingsproces benadrukt.
