Het ketogeen dieet wordt steeds vaker onderzocht als mogelijke ondersteuning voor kinderen met ADHD. Door de combinatie van weinig koolhydraten en veel vetten stimuleert het lichaam de aanmaak van ketonen — stoffen die een alternatieve energiebron vormen voor de hersenen en mogelijk ontstekingsprocessen afremmen.
In dierstudies is aangetoond dat een ketogeen dieet het activiteitsniveau van ratten met ADHD-achtige symptomen kan verlagen, wat aanleiding geeft tot verder onderzoek naar toepassingen bij mensen.
De basis van het dieet bestaat uit vlees, koolhydraatarme groenten, gezonde vetten, avocado’s, noten en zaden. Dit voedingspatroon wordt soms overwogen bij kinderen met aandachtsproblemen, omdat het zou kunnen bijdragen aan meer innerlijke rust, een stabieler energieniveau en beter concentratievermogen.
Hoe ondersteunt het ketogeen dieet kinderen met ADHD?
In een publicatie van The Journal of Pediatrics wordt gesuggereerd dat ketonen ontstekingsremmend werken en de hersenstofwisseling op een gunstige manier beïnvloeden. Het dieet veroorzaakt een zogenaamde “metabole switch”, waarbij het lichaam overschakelt van suikerverbranding naar vetverbranding. Onderzoek naar darmmicrobiota bij ratten suggereert dat deze switch niet alleen de hersenfunctie beïnvloedt, maar ook het gedrag positief kan veranderen via het microbioom.
De eerder genoemde voedingselementen — met name vetrijke producten in combinatie met weinig koolhydraten — kunnen in theorie bijdragen aan een stabielere gemoedstoestand. Voor sommige kinderen betekent dat minder prikkels van buitenaf, en iets meer ruimte om hun aandacht te richten.
Voedingsonderzoeker Hall merkt op dat het ketogeen dieet relatief goed vol te houden is en aangepast kan worden aan verschillende behoeften binnen het ADHD-spectrum. Daarbij benadrukt hij ook de mogelijke rol van het dieet in het verbeteren van leervermogen en focus.
Een bijkomend voordeel is dat het dieet bijdraagt aan een lagere toxische belasting, onder andere doordat snelle suikers en sterk bewerkte producten worden vermeden. In een studie gepubliceerd in The Lancet werd vastgesteld dat kinderen die veel suiker consumeren een verhoogde kans hadden op de ontwikkeling van ADHD-gerelateerde klachten.
In de '50 Dagen Keto Challenge' laat Niels Bosman zien dat je prima ketogeen kan eten zonder jezelf in bochten te wringen.
Er wordt vakkundig afgerekend met het idee dat ketogene recepten alleen uit vlees bestaan. Ook zal je geen gecompliceerde bereidingswijzen tegenkomen.
Wat zijn de uitgangspunten van de Makkelijk Afvallen Methode?
Wat zijn mogelijke voordelen voor kinderen met ADHD?
Ketonen als energiebron zijn efficiënter dan glucose en geven minder schommelingen in bloedsuikerwaarden. Dat kan een positief effect hebben op zenuwcellen, hersenactiviteit en gedrag. Daarnaast lijkt het ketogeen dieet bij te dragen aan de aanmaak van mitochondriën, de energiefabriekjes in onze cellen.
In studies naar kinderen met epilepsie die moeilijk te behandelen was, werd het ketogeen dieet al eerder ingezet met positieve resultaten — wat relevant is, gezien de overlap in neurologische kenmerken tussen epilepsie en ADHD.
Sommige kinderen ervaren minder aandachtsproblemen en gedragsproblemen als gevolg van deze metabole aanpassing. Ook ouders signaleren soms subtiele verbeteringen in hoe hun kind zich voelt en functioneert.
Het dieet is beslist geen wondermiddel, maar het kan voor sommige gezinnen een praktische, voedzame optie zijn binnen een bredere aanpak. Daarbij geldt uiteraard dat elk kind anders reageert en dat professionele begeleiding belangrijk blijft. De mogelijke risico’s van een vet- en eiwitrijk dieet — zoals bijwerkingen of tekorten — moeten niet uit het oog worden verloren. Ook binnen de psychiatrie wordt het ketogeen dieet inmiddels onderzocht als aanvullende therapie bij uiteenlopende mentale aandoeningen.
Steeds meer ouders en professionals signaleren dat een ketogeen voedingspatroon kinderen met ADHD kan helpen om beter om te gaan met hun symptomen. Er zijn aanwijzingen dat dit dieet het concentratievermogen bevordert, rust brengt in het zenuwstelsel en angstgevoelens kan verlichten. Ook het algemene welzijn lijkt er in sommige gevallen door te verbeteren.
Wanneer de hersenen overschakelen op het gebruik van vetten als energiebron, kan dit leiden tot een stabieler cognitief profiel. Bij kinderen met ADHD vertaalt zich dat soms in meer focus en minder aandachtsverspringing. Wel is het belangrijk om goed te kijken naar de individuele behoeften van elk kind — niet ieder lichaam reageert op dezelfde manier op dit voedingspatroon.
Toepassing bij epilepsie en autisme
Het ketogeen dieet is al langer bekend als behandeling bij moeilijk te reguleren epilepsie, en wordt ook onderzocht bij kinderen met autisme. Er zijn gevallen bekend waarbij medicatie kon worden afgebouwd nadat het dieet zorgvuldig was toegepast. Dit soort resultaten wordt nog steeds als veelbelovend beschouwd, maar vereist wel professionele begeleiding.
Een team van onderzoekers van onder andere de Universiteit van Toronto stelt dat het dieet niet alleen gunstige effecten heeft op de hersenfunctie, maar ook op de lichamelijke conditie van kinderen met aandachtsstoornissen. Daarmee groeit het aantal argumenten om het ketogeen dieet verder te onderzoeken als aanvullende optie binnen de behandeling van ADHD.
Hoewel sommige onderzoeken ook vetarme diëten meenemen in hun analyses, ligt de nadruk bij ADHD toch vaker op vetrijke benaderingen — vanwege hun effect op energieverdeling in het brein. De manier waarop voeding geconsumeerd wordt, blijkt daarbij minstens zo relevant als wat er precies op het bord ligt.
Wat betekent ‘koolhydraatarm’ in de praktijk?
Een ketogeen dieet beperkt de inname van koolhydraten drastisch en richt zich op vet als voornaamste energiebron. Daardoor leert het lichaam om vetten efficiënter te verbranden. Dit proces vermindert schommelingen in de bloedsuikerspiegel en verlaagt mogelijk het risico op toevallen, zoals ook beschreven bij kinderen met epilepsie.
Daarnaast tonen kleinschalige studies aan dat vetrijke diëten de slaapkwaliteit en het emotioneel evenwicht van kinderen met ADHD kunnen verbeteren. Door minder suikerpieken ontstaat er mogelijk meer rust in gedrag en gemoedstoestand.
Voor sommige kinderen geldt bovendien dat het dieet hun gewicht helpt reguleren. De voeding is meestal rijk aan vezels en licht verteerbaar, wat gunstig kan zijn bij overgewicht of gevoelige darmen. Ouders merken soms op dat kinderen zich langer verzadigd voelen en minder snel terugvallen in snackgedrag — wat de dagelijkse structuur en het energieniveau ten goede kan komen.
Geraadpleegde bronnen:
De onderstaande referenties vormen de inhoudelijke onderbouwing van dit artikel.
- Effect van het ketogeen dieet op het activiteitsniveau van Wistar-ratten – Onderzoek naar de invloed van het ketogeen dieet op het gedrag van ratten, wat implicaties kan hebben voor de behandeling van ADHD.
- Het ketogeen dieet verbetert ADHD bij ratten door regulering van de darmmicrobiota – Studie die de rol van het ketogeen dieet onderzoekt in het verbeteren van ADHD-symptomen via veranderingen in de darmmicrobiota.
- De werkzaamheid van het ketogeen dieet in 1998: een prospectieve evaluatie van interventie bij 150 kinderen – Een evaluatie van de effectiviteit van het ketogeen dieet bij kinderen met moeilijk te behandelen epilepsie, wat ook relevant kan zijn voor ADHD.
- Het ketogeen dieet voor de behandeling van catastrofale epileptische encefalopathieën bij kinderen – Onderzoek naar het gebruik van het ketogeen dieet bij ernstige epileptische aandoeningen, wat mogelijk relevante inzichten biedt voor ADHD-behandeling.
- De huidige status van het ketogeen dieet in de psychiatrie – Een overzicht van studies naar het gebruik van het ketogeen dieet bij diverse mentale stoornissen, inclusief ADHD.
Gerelateerde artikelen
Veelgestelde Vragen
Wat is een ketogeen dieet?
Een ketogeen dieet is een koolhydraatarm, vetrijk dieet dat helpt bij het verbranden van vet voor energie in plaats van koolhydraten.
Hoe kan een ketogeen dieet helpen bij ADHD?
Het ketogeen dieet kan ontstekingen verminderen en ketonen produceren die de hersenfunctie en concentratie verbeteren bij kinderen met ADHD.
Welke voedingsmiddelen zijn toegestaan in een ketogeen dieet?
Voedingsmiddelen zoals vlees, koolhydraatarme groenten, gezonde vetten, avocado’s, noten en zaden zijn toegestaan in een ketogeen dieet.
Zijn er bijwerkingen van een ketogeen dieet voor kinderen?
Mogelijke bijwerkingen zijn onder andere constipatie, lage bloedsuikerspiegel en nutriëntentekorten. Het is belangrijk om een arts te raadplegen.
Hoelang duurt het voordat een ketogeen dieet effect heeft op ADHD-symptomen?
De effecten kunnen variëren, maar sommige kinderen kunnen binnen enkele weken verbetering in hun symptomen zien.
