Wie weleens een slapende kat heeft geobserveerd, zal het misschien herkennen: dat compacte bolletje vacht ligt meestal op de linkerzij. Voor onderzoekers was dat aanleiding om zich af te vragen of hier sprake is van toeval, gemak, of iets diepers. Een internationaal team van gedragswetenschappers bekeek honderden YouTube-video’s van katten in rust. De conclusie is even verrassend als evolutionair verklaarbaar: deze voorkeur kan een overblijfsel zijn van een verfijnd overlevingsmechanisme.
Het onderzoek is uitgevoerd door wetenschappers van de Universiteit van Bari Aldo Moro (Italië), Ruhr Universität Bochum, Medical School Hamburg en collega’s uit Duitsland, Canada, Zwitserland en Turkije. Hun bevindingen verschenen in het tijdschrift Current Biology.
Katten slapen gemiddeld tussen de 12 en 16 uur per dag — vaak op verhoogde plekken, waar ze zich minder kwetsbaar voelen. Maar zelfs in hun rust blijven ze evolutionair geprogrammeerd op paraatheid. Professor Onur Güntürkün (Bochum) en Dr. Sevim Isparta (Bari) vroegen zich af of de kant waarop katten slapen van invloed is op hun vermogen om bedreigingen waar te nemen na het ontwaken.
“Gedragssymmetrie kan functionele voordelen hebben,” legt Güntürkün uit. “Beide hersenhelften zijn gespecialiseerd in verschillende taken.”
Het linkeroog kijkt, het rechterbrein beslist
De onderzoekers analyseerden 408 openbare YouTube-video’s waarin een kat minstens tien seconden duidelijk zichtbaar op één zijde lag. Alleen ongemanipuleerd beeldmateriaal werd meegenomen — spiegels en edits werden uitgesloten om de data zuiver te houden. Het resultaat: ongeveer tweederde van de katten sliep op hun linkerzij.
Wat verklaart deze voorkeur? Wanneer een kat op de linkerzijde slaapt, wordt de omgeving bij het ontwaken eerst waargenomen met het linkeroog. En dat visuele veld wordt verwerkt in de rechterhersenhelft — die gespecialiseerd is in ruimtelijk inzicht, dreigingsdetectie en snelle ontsnappingsreflexen. Ofwel: deze houding optimaliseert de kans op snelle reactie bij gevaar.
Volgens de onderzoekers is het dus aannemelijk dat katten op hun linkerzij slapen als instinctieve overlevingsstrategie. Misschien juist daarom is hun rusthouding zo opmerkelijk consistent.
Geraadpleegde bronnen:
De onderstaande referenties vormen de inhoudelijke onderbouwing van dit artikel.
- “Lateralized sleeping positions in domestic cats” door Sevim Isparta e.a., gepubliceerd op 23 juni 2025 in Current Biology. DOI: 10.1016/j.cub.2025.04.043
Gerelateerde artikelen
Veelgestelde vragen
Waarom slapen katten vaker op hun linkerzij?
Uit onderzoek blijkt dat katten op hun linkerzij slapen omdat hun rechterhersenhelft dan sneller visuele informatie kan verwerken na het ontwaken. Dit helpt bij het snel waarnemen van gevaar of prooi.
Is er wetenschappelijk bewijs voor deze voorkeur?
Ja, een internationaal team analyseerde 408 kattenvideo’s op YouTube. Ongeveer tweederde van de katten sliep op de linkerzijde. De resultaten zijn gepubliceerd in het tijdschrift Current Biology.
Wat doet de rechterhersenhelft bij katten?
De rechterhersenhelft is gespecialiseerd in ruimtelijk inzicht, het verwerken van bedreigingen en het aansturen van snelle reacties zoals vluchten. Dit maakt het evolutionair voordelig voor katten om op een manier te slapen die deze hersenhelft activeert bij het ontwaken.
Hebben alle katten deze voorkeur?
Nee, het gaat om een duidelijke meerderheid, maar niet om een absoluut patroon. Ongeveer één op de drie katten blijkt liever op de rechterzijde te slapen.
Waarom werd YouTube gebruikt als bron?
YouTube biedt een grote hoeveelheid spontane, niet-geënsceneerde observaties. De onderzoekers selecteerden alleen video’s met duidelijk beeld en zonder manipulatie, waardoor betrouwbare analyse mogelijk werd.
