Veel spullen die we dagelijks gebruiken, zitten vol met stoffen waar we nauwelijks bij stilstaan. Het gekke is, fabrikanten zijn vaak niet verplicht om die dingen op de verpakking te zetten.
Denk bijvoorbeeld aan pannen met een antiaanbaklaag, schoonmaakspullen die lekker ruiken, en allerlei verzorgingsproducten.
Maar wat zit erin? Vaak chemicaliën zoals ftalaten, parabenen en bisfenolen. Die klinken misschien als iets uit een scheikundeles, maar ze hebben een flinke invloed op je hormonen en zijn zelfs gelinkt aan ziektes zoals kanker. Door te letten op wat je koopt en te kiezen voor natuurlijke opties, kun je je gezondheid een boost geven.
Dan hebben we nog microplastics. Die zitten in heel wat kunststoffen, zoals voedselverpakkingen en waterflesjes. Ze blijven in je lichaam hangen, komen terecht in je weefsels – van je longen tot je hersenen – en kunnen zorgen voor ontstekingen en andere problemen. Zelfs het opwarmen van eten in plastic kan de hoeveelheid die je binnenkrijgt flink verhogen.
Maar geen zorgen, gezonder leven hoeft niet lastig te zijn. Probeer over te stappen op glazen of roestvrijstalen bakjes en keukenspullen. Ook door minder synthetische schoonmaak- en verzorgingsproducten te gebruiken, maak je al een verschil. Het draait erom dat je bewuster kijkt naar wat je koopt en gebruikt. Kleine veranderingen kunnen echt een groot effect hebben.
Verklarende woordenlijst
- Paraffinewas: Een petroleumproduct dat wordt gebruikt in veel conventionele kaarsen.
- Benzeen: Een schadelijke chemische stof die vrijkomt bij de verbranding van bepaalde materialen.
- Formaldehyde: Een giftig gas dat in kleine hoeveelheden vrijkomt bij het branden van kaarsen.
- Ftalaten: Chemische stoffen die vaak worden gebruikt in synthetische geur- en kleurstoffen.
- Ultrafijne deeltjes: Microscopisch kleine deeltjes die diep in de longen kunnen doordringen en gezondheidsproblemen veroorzaken.
Waarom heeft ALLES een geurtje?
Het lijkt alsof tegenwoordig alles een geurtje heeft. Fabrikanten doen dat om producten aantrekkelijker te maken – een fijne geur verkoopt nou eenmaal beter. Het roept gevoelens op van luxe, frisheid, of gewoon gezelligheid.
Maar wat veel mensen niet weten, is dat die geuren meestal synthetisch zijn. Ze zitten vol stoffen zoals ftalaten en allergenen, die verstopt worden onder vage termen als “parfum” of “fragrance” op de verpakking. Daardoor zie je niet meteen hoe schadelijk ze kunnen zijn.
Het probleem is dat je die stoffen niet alleen via je huid binnenkrijgt, maar ook gewoon inademt. Ze hechten zich aan stof in je huis en blijven in de lucht hangen, vooral als je niet vaak ventileert. Voor kinderen is dit extra risicovol, omdat zij vaak op de grond spelen of dingen in hun mond stoppen. Het resultaat? Mogelijke ademhalingsproblemen, hormonale verstoringen, en zelfs impact op hun hersenontwikkeling.
Hoe kun je die risico’s verminderen? Simpel: kies voor producten zonder geur of met natuurlijke ingrediënten, zoals essentiële oliën. Ventileer je huis door regelmatig ramen open te zetten en hou het stof in huis onder controle door te stofzuigen en te dweilen. En laat dingen zoals luchtverfrissers en geparfumeerde schoonmaakmiddelen staan. Met kleine stappen kun je al veel gezonder leven, voor jezelf én je gezin.
De gevaren van pannen met een anti-aanbaklaag
Pannen met een anti-aanbaklaag zijn superhandig. Koken gaat snel en schoonmaken is een makkie. Maar wist je dat ze eigenlijk een flink gezondheidsrisico vormen? Die gladde coating bevat namelijk PFAS, ook wel “voor altijd chemicaliën” genoemd, omdat ze bijna niet afbreken.
Als de pan te heet wordt of beschadigt, komen er piepkleine deeltjes vrij die in je eten of de lucht belanden. En daar wil je echt niet mee in aanraking komen, want ze worden gelinkt aan dingen als kanker, vruchtbaarheidsproblemen en hormoonverstoring.
Onderzoek laat zien dat zelfs een klein krasje in de coating genoeg is om giftige deeltjes los te laten – miljarden zelfs. En als de pan echt heet wordt, kunnen die stoffen verdampen en dampen produceren die “Teflon-griep” veroorzaken. Zeker als je bedenkt hoe vaak deze pannen in huishoudens worden gebruikt.
Gelukkig zijn er gezondere alternatieven. Pannen van gietijzer, roestvrij staal of keramiek zijn veiliger voor je gezondheid én beter voor het milieu. Ja, ze vragen wat meer onderhoud, maar dat is het dubbel en dwars waard. En let op: gebruik geen plastic spatels, want die kunnen de coating van je pannen beschadigen. Kleine aanpassingen in je keuken kunnen je blootstelling aan schadelijke stoffen enorm verlagen.
Veilig keukengerei gebruiken
Wat je gebruikt in de keuken maakt echt uit. Plastic spatels en lepels lijken onschuldig, maar bij verhitting kunnen ze microplastics en chemicaliën afgeven aan je eten. Vooral als ze slijtage vertonen, zoals scheurtjes of rafels, wordt dat risico groter. En die microplastics? Die blijven in je lichaam zitten en kunnen op termijn ontstekingen veroorzaken.
Houten of roestvrijstalen kookgerei is een veel beter alternatief. Hout is van nature bestand tegen bacteriën en gaat niet kapot door hitte. Roestvrij staal is supersterk en geeft niets af. Natuurlijk, houten lepels vragen iets meer onderhoud, maar dat is echt een kleine moeite als je kijkt naar de voordelen.
Ook voedselcontainers verdienen aandacht. Glas en roestvrij staal zijn veel veiliger voor het bewaren en opwarmen van voedsel, vooral in de magnetron. Plastic bakjes, zelfs als ze BPA-vrij zijn, kunnen bij verhitting nog steeds chemicaliën loslaten. Investeren in goed keukengerei en veilige opslagcontainers is een kleine stap naar een gezonder leven – en dat voel je echt op de lange termijn.
Laat je niet flessen door plastic
Flessenwater lijkt zo’n makkelijke en veilige keuze, maar in werkelijkheid stel je jezelf bloot aan microplastics, vaak zonder het te weten. Onderzoeken laten zien dat plastic flessen constant kleine deeltjes afgeven, vooral als ze aan warmte of zonlicht worden blootgesteld. Zelfs op kamertemperatuur breekt het materiaal langzaam af, wat de kwaliteit van je water aantast.
Die microplastics bevatten stoffen zoals ftalaten, die je hormonen flink in de war kunnen sturen. Ze worden ook gelinkt aan gezondheidsproblemen zoals obesitas, vruchtbaarheidsproblemen en zelfs kanker. En dan hebben we het nog niet eens over de bergen plastic afval die deze flessen veroorzaken. Het is een probleem dat zowel de natuur als dieren wereldwijd bedreigt.
Gelukkig is er een simpele oplossing: gebruik herbruikbare flessen van roestvrij staal of glas. Vul ze met gefilterd kraanwater. Zo verminder je niet alleen de hoeveelheid microplastics die je binnenkrijgt, maar help je ook mee aan een duurzamere wereld. Een kleine verandering die een groot verschil maakt – voor jou én de planeet.
De waarheid over giftige kleding
Heb je er ooit aan gedacht dat je kleding schadelijk kan zijn? Vooral synthetische stoffen zoals polyester en nylon bevatten chemicaliën die helemaal niet goed zijn voor je. Bij het dragen en wassen laten ze microplastics los, die uiteindelijk in je lichaam en de natuur terechtkomen. Sommige van deze stoffen, zoals BPA, kunnen je hormonen verstoren en zijn gelinkt aan problemen zoals obesitas en vruchtbaarheidsstoornissen.
Maar het gaat niet alleen om de stof zelf. Wasmiddelen, vooral die met parfum, voegen nog een extra laagje giftige stoffen toe. Denk aan ftalaten en andere chemicaliën die via je huid worden opgenomen. Dit maakt het extra belangrijk om goed op te letten, zeker als je gevoelige huid hebt of kleine kinderen in huis.
Hoe pak je dit aan? Kies voor kleding gemaakt van biologisch katoen of andere natuurlijke materialen, en gebruik milieuvriendelijke wasmiddelen. Vermijd synthetische stoffen als het kan. Door bewust te kiezen, bescherm je niet alleen je eigen gezondheid, maar draag je ook bij aan een schonere, veiligere wereld.
Zijn kaarsen veilig om te gebruiken?
Kaarsen brengen gezelligheid, maar wist je dat conventionele kaarsen van paraffinewas een echte boosdoener zijn voor de lucht in huis? Bij het branden komen stoffen zoals benzeen en formaldehyde vrij, plus ultrafijne deeltjes die diep in je longen terechtkomen. Dit kan chronische ontstekingen veroorzaken en wordt gelinkt aan gezondheidsproblemen zoals kanker en ademhalingsaandoeningen. Niet echt wat je verwacht van zo’n sfeermaker, toch?
Het wordt nog erger door synthetische geur- en kleurstoffen die vaak worden toegevoegd. Die kunnen ftalaten en andere schadelijke chemicaliën bevatten. Zelfs het lont kan een probleem zijn, vooral als het zware metalen bevat. In slecht geventileerde ruimtes is het effect nog groter, waardoor de luchtkwaliteit flink achteruitgaat.
Gelukkig zijn er gezondere alternatieven. Kaarsen van bijenwas of sojawas, met essentiële oliën voor een subtiele geur, zijn een veel betere keuze. Ze stoten minder schadelijke stoffen uit en zijn ook vriendelijker voor het milieu. Met een bewuste keuze kun je genieten van de warmte van kaarslicht zonder je gezondheid op het spel te zetten.
Is wierook veiliger dan kaarsen?
Wierook klinkt misschien als een goed alternatief voor kaarsen, maar ook dit brengt risico’s met zich mee. Veel moderne wierook bevat synthetische toevoegingen zoals ftalaten. Bij het branden komen schadelijke stoffen vrij, waaronder ultrafijne deeltjes die diep in je lichaam doordringen. Onderzoeken laten zelfs zien dat wierook meer luchtvervuiling veroorzaakt dan sigarettenrook. Het verhoogt het risico op DNA-schade en kanker.
Het risico wordt groter als je wierook gebruikt in een ruimte met weinig ventilatie. Dit kan vooral gevaarlijk zijn voor kinderen en mensen met ademhalingsproblemen. Onderzoek bij tempelwerkers, die veel met wierook in aanraking komen, toont aan dat langdurige blootstelling de kans op kanker aanzienlijk vergroot.
Wil je toch een fijne geur in huis? Probeer een aroma diffuser met essentiële oliën of kaarsen van natuurlijke bijenwas. Deze alternatieven geven je dezelfde sfeer zonder de schadelijke effecten van traditionele wierook. Zo verbeter je eenvoudig de luchtkwaliteit in je huis en zorg je beter voor jezelf en je gezin.
Geraadpleegde bronnen:
- ECHA – Informatie over PFAS in consumentenproducten, inclusief milieueffecten en gezondheidsrisico’s.
- RIVM – Factsheet over Bisfenol A (BPA), inclusief gebruik en gezondheidsrisico’s.
- FAVV – Overzicht van contaminanten in voedsel, zoals ftalaten in plastic.
- Leefmilieu Brussel – Veelgestelde vragen over PFAS en praktische consumententips.
- Europese Milieuagentschap – Interview over menselijke blootstelling aan Bisfenol A uit het HBM4EU-project.
Ook lezen:
Veelgestelde vragen
Wat zijn PFAS en waarom zijn ze schadelijk?
PFAS, of per- en polyfluoralkylstoffen, zijn een groep chemische stoffen die worden gebruikt in diverse consumentenproducten vanwege hun water-, vet- en vuilafstotende eigenschappen.
Ze zijn schadelijk omdat ze zeer persistent zijn in het milieu en in het menselijk lichaam, wat betekent dat ze nauwelijks afbreken. Blootstelling aan bepaalde PFAS is in verband gebracht met gezondheidsproblemen zoals leverbeschadiging, verminderde immuunrespons, verhoogd cholesterol en een verhoogd risico op bepaalde kankers.
Hoe kan ik mijn blootstelling aan bisfenol A (BPA) verminderen?
Om uw blootstelling aan BPA te verminderen, kunt u de volgende stappen ondernemen: gebruik glazen of roestvrijstalen containers in plaats van plastic, vooral voor het bewaren en opwarmen van voedsel; vermijd het gebruik van plastic producten met het recyclecode nummer 7, aangezien deze vaak BPA bevatten; kies voor BPA-vrije producten; en beperk het gebruik van ingeblikt voedsel, aangezien de binnenkant van blikjes vaak is bekleed met BPA-houdende harsen.
Wat zijn de gezondheidsrisico’s van ftalaten in consumentenproducten?
Ftalaten zijn chemische weekmakers die worden gebruikt om kunststoffen flexibeler te maken. Blootstelling aan ftalaten is in verband gebracht met hormonale verstoringen, reproductieve problemen, ademhalingsproblemen en ontwikkelingsproblemen bij kinderen. Ze kunnen het endocriene systeem beïnvloeden en worden beschouwd als hormoonverstorende stoffen.
Hoe komen microplastics in ons lichaam terecht en wat zijn de gevolgen?
Microplastics kunnen ons lichaam binnendringen via de consumptie van besmet voedsel en water, inademing van verontreinigde lucht en door het gebruik van producten die microplastics bevatten, zoals bepaalde cosmetica. Eenmaal in het lichaam kunnen microplastics ontstekingen veroorzaken, de opname van schadelijke chemicaliën bevorderen en mogelijk bijdragen aan gezondheidsproblemen zoals hormonale verstoringen en schade aan organen.
Zijn natuurlijke alternatieven voor schoonmaak- en verzorgingsproducten veiliger?
Natuurlijke alternatieven voor schoonmaak- en verzorgingsproducten bevatten doorgaans minder synthetische chemicaliën en kunnen daardoor veiliger zijn voor zowel de gezondheid als het milieu. Het is echter belangrijk om te controleren of deze producten gecertificeerd zijn en geen schadelijke natuurlijke stoffen bevatten. Het lezen van etiketten en het kiezen voor producten met transparante ingrediëntenlijsten kan helpen bij het maken van een bewuste keuze.
Like ons op Facebook om meer artikelen zoals deze in je feed te zien verschijnen die je anders zou missen.
