In een recent, verkennend onderzoek van de University of California San Francisco (UCSF) ontdekten onderzoekers dat psilocybine — een psychedelische verbinding uit bepaalde paddenstoelen — niet alleen veilig bleek voor mensen met de ziekte van Parkinson, maar bovendien geassocieerd werd met blijvende verbeteringen in stemming, cognitieve functies én motoriek.
Alvast 5 van de belangrijkste punten
- Psilocybine therapie blijkt stemmingsklachten bij Parkinson aanzienlijk te kunnen verlichten.
- De stof lijkt ook een positieve invloed op cognitieve functies te hebben.
- Onderzoekers zagen verbeteringen in motorische symptomen bij verschillende deelnemers.
- De effecten van één enkele dosis hielden weken tot maanden aan — opmerkelijk lang.
- Deze resultaten openen de deur naar nieuwe behandelopties voor Parkinson.
Wat is psilocybine?
Psilocybine is een natuurlijke verbinding die voorkomt in zogenaamde ‘magische paddenstoelen’. De stof is vooral bekend vanwege haar psychedelische werking, maar er wordt wereldwijd steeds meer onderzoek gedaan naar het therapeutisch potentieel ervan bij aandoeningen zoals depressie en angststoornissen. Binnen dit kader onderzochten wetenschappers van UC San Francisco of psilocybine ook relevant zou kunnen zijn voor de behandeling van Parkinson.
Waarom dit onderzoek?
Mensen met Parkinson hebben vaak te maken met méér dan alleen lichamelijke klachten. Naast tremoren en stijfheid kampen veel patiënten met ernstige stemmingsstoornissen zoals depressie of angst, die bovendien slecht reageren op gangbare medicatie. Dit maakt het behandelen van deze symptomen bijzonder complex.
Het UCSF-onderzoek had als doel te verkennen of psilocybine hier een rol in kan spelen. En dat blijkt het geval: deelnemers verdroegen de behandeling goed en rapporteerden verbeteringen op meerdere vlakken — van stemming tot bewegingscontrole.
Begrippen uit het onderzoek
- Psilocybine: Een natuurlijk voorkomende psychedelische stof in bepaalde paddenstoelen.
- Cognitie: Het geheel aan denkprocessen, informatieverwerking en geheugenfuncties.
- Motorische functies: Vermogen tot gecontroleerde beweging en coördinatie van het lichaam.
- Neurodegeneratief: Een ziektebeeld waarbij zenuwcellen in de hersenen geleidelijk en progressief afsterven.
De Verrassende Resultaten
Bij de deelnemers werden geen ernstige bijwerkingen vastgesteld, noch een verslechtering van bestaande Parkinsonsymptomen. Dat was de belangrijkste doelstelling van dit verkennend onderzoek. Daarnaast gaven de proefpersonen aan dat hun stemming, cognitieve functies en motoriek merkbaar verbeterden — en dat deze effecten dagen tot zelfs weken na de toediening aanhielden.
Eerste in zijn soort
Opmerkelijk genoeg traden deze veranderingen op nadat de psilocybine reeds uit het lichaam verdwenen was. Dit maakt het onderzoek bijzonder: het is voor het eerst dat een psychedelische stof klinisch werd onderzocht bij patiënten met een neurodegeneratieve aandoening. Juist die combinatie opent een onverwachte, veelbelovende onderzoeksrichting.
“We staan nog maar aan het begin van deze verkenning, maar de resultaten overstegen onze verwachtingen ruimschoots,” aldus Dr. Ellen Bradley, eerste auteur van het artikel en universitair docent bij het UCSF’s Translational Psychedelic Research Program (TrPR).
Impact op Levenskwaliteit
“Veel mensen zijn zich er niet van bewust,” zegt Bradley, “maar stemmingsstoornissen bij Parkinson hangen sterk samen met een versnelde fysieke achteruitgang.” Volgens haar vormen ze zelfs een krachtiger voorspeller van levenskwaliteit dan de motorische klachten zelf. Een inzicht dat pleit voor bredere diagnostiek én innovatieve benaderingen.
Samenwerking voor Onderzoek
Het onderzoek werd uitgevoerd door een interdisciplinair team binnen het TrPR Program van UCSF, dat valt onder zowel de afdeling Psychiatrie als Neurologie. De financiering kwam van een anonieme donor, en de bevindingen werden gepubliceerd in het gerenommeerde tijdschrift Neuropsychopharmacology van uitgever Nature.
De langdurige effecten van Psilocybine op stemming en motoriek
Parkinson is een progressieve, neurodegeneratieve ziekte die gepaard gaat met abnormale hersensignalen en ongecontroleerde bewegingen. In Nederland zijn ongeveer 63.500 mensen gediagnosticeerd met Parkinson of een verwante vorm (parkinsonismen). Elk jaar komen daar ruim 2.000 nieuwe gevallen bij.
Hoewel medicatie zoals levodopa symptomen kan verlichten, bestaan er op dit moment geen behandelingen die de ziekte vertragen of omkeren.
Vroege Symptomen
De eerste lichamelijke symptomen bestaan vaak uit trillingen, verminderde spiercontrole of een slepende gang. Maar opvallend is dat bij veel patiënten angst en depressie al jaren vóór deze verschijnselen optreden — ook bij mensen zonder psychiatrische voorgeschiedenis.
Het waarom achter deze vroege stemmingsveranderingen blijft vooralsnog onduidelijk, net als de reden waarom klassieke antidepressiva in deze context vaak beperkt effect lijken te hebben.
Het Testen van Psilocybine
Stemmingsveranderingen maken mogelijk deel uit van het neurodegeneratieve proces bij Parkinson. Om de veiligheid van psilocybine in deze context te onderzoeken, kregen zeven mannen en vijf vrouwen met milde tot matige symptomen een lage initiële dosis van 10 milligram toegediend.
Twee weken later volgde een tweede sessie met een verhoogde dosis van 25 milligram. De deelnemers namen deel aan acht begeleide psychotherapie-sessies, verdeeld over het traject vóór en na de psilocybine-inname.
Evaluatie van de Resultaten
De onderzoekers beoordeelden de deelnemers op veranderingen in stemming, cognitie en motorische functies. Hoewel bijna alle proefpersonen milde bijwerkingen meldden zoals angst, misselijkheid en verhoogde bloeddruk, vereisten deze geen medische interventie.
Het bleef beperkt tot voorbijgaande ongemakken — niet ongebruikelijk bij psychedelische therapieën.
Verbetering in Stemming en Cognitie
Deelnemers rapporteerden duidelijke verbeteringen in stemming, denkvermogen en motoriek. Deze effecten werden gemeten bij opvolgafspraken na één week en opnieuw na één maand. Zelfs na drie maanden bleef de stemming van de deelnemers statistisch significant verbeterd.
Mogelijke Verklaringen
De onderzoekers opperden dat de verbeteringen indirect voortkwamen uit de verbeterde gemoedstoestand. Wie zich emotioneel stabieler voelt, beweegt gemakkelijker, neemt socialer deel aan het dagelijks leven en behoudt een actievere levensstijl — factoren die stuk voor stuk positief bijdragen aan het verloop van Parkinson.
Een uitbreiding naar onbekend terrein
Een alternatieve verklaring wijst op het potentieel van psilocybine om ontstekingen te verminderen en neuroplasticiteit te stimuleren — het vermogen van de hersenen om nieuwe verbindingen aan te leggen. Die effecten zouden zowel stemming, cognitie als motorische functies positief kunnen beïnvloeden.
Een intrigerend mechanisme, dat rechtstreekse neurologische verandering suggereert.
Grotere Studie
De bemoedigende resultaten vormen de basis voor een grotere, gerandomiseerde en gecontroleerde vervolgstudie aan UCSF. Deze studie zal een bredere en meer diverse deelnemersgroep betrekken en gebruikmaken van hersenstimulatie, neuro-imaging en andere geavanceerde meetmethoden.
Het Begrijpen van de Impact
Met deze technieken willen onderzoekers beter begrijpen hoe psilocybine ontstekingsprocessen remt en neuroplasticiteit activeert. De uitbreiding van het onderzoek naar Yale University is inmiddels aangekondigd. Doel: een inschrijving van 100 deelnemers.
Financiering van het Onderzoek
Dit werk zal worden gefinancierd door dezelfde anonieme donor die de veiligheidspilot heeft betaald. Ook de Michael J. Fox Foundation for Parkinson’s Research draagt bij.
“De overgrote meerderheid van de hersenziekten mist nog steeds interventies die het verloop van de ziekte veranderen,” zei de senior auteur van de studie, Joshua Woolley, MD, PhD, associate professor aan UCSF en directeur van het TrPR Program.
De Toekomst van Behandeling
“We kunnen vaak de symptomen behandelen, maar we veranderen het traject niet en voorkomen geen achteruitgang. Nu begint dat te veranderen.”
“Deze resultaten roepen de opwindende mogelijkheid op dat psilocybine de hersenen kan helpen zichzelf te herstellen.”
Geraadpleegde bronnen:
De onderstaande referenties vormen de inhoudelijke onderbouwing van dit artikel.
- Psilocybin therapy for mood dysfunction in Parkinson’s disease: an open-label pilot trial door Ellen R. Bradley, Kimberly Sakai, Gisele Fernandes-Osterhold. DOI: 10.1038/s41386-025-02097-0. Het onderzoek werd gefinancierd door een anonieme donor. Met dank aan SciTech Daily
- ‘Amsterdam UMC: Vroeg gebruik Parkinsonmedicijn ook veilig op lange termijn
Gerelateerde artikelen
![[Gratis e-Book] Kunnen Gedachten Reizen Zonder Woorden? | Rupert Sheldrake Over Stille Communicatie](https://goodfeeling.nl/wp-content/uploads/2025/08/GoodFeeling.nl-xxx-1-768x512.webp)
![Boegem Balsem [Uitgebreid Dossier] - Geschiedenis, Werking en Regelgevingskwesties](https://goodfeeling.nl/wp-content/uploads/2025/07/GoodFeeling.nl-xxx-13-768x512.webp)
Veelgestelde vragen
Wat was de dosering psilocybine in dit onderzoek?
De deelnemers kregen eerst 10 mg psilocybine, gevolgd door 25 mg twee weken later, onder begeleiding van psychotherapie.
Waren er bijwerkingen tijdens het onderzoek?
Ja, lichte bijwerkingen zoals angst, misselijkheid en verhoogde bloeddruk kwamen voor, maar geen enkele vereiste medische ingreep.
Welke effecten hielden het langst aan?
Verbeteringen in stemming en cognitie werden zelfs drie maanden na de sessies nog gemeten.
Wat is neuroplasticiteit?
Neuroplasticiteit verwijst naar het vermogen van hersencellen om nieuwe verbindingen te maken — essentieel voor leren, herstel en aanpassing.
Wat is het doel van de vervolgstudie?
De grotere studie onderzoekt hoe psilocybine neurologische processen beïnvloedt, waaronder ontsteking en hersenactiviteit, bij een bredere groep patiënten.
