In een reeks experimenten stuitten wetenschappers op een onbekend communicatiesysteem in het lichaam. Het blijkt dat bacteriën in de darm via zenuwbanen razendsnel informatie kunnen doorgeven aan het brein. Daarmee lijkt er sprake van een extra zintuig — geen mystiek verschijnsel, maar een biologische lijn tussen wat we verteren en hoe we ons voelen.
Alvast 5 van de belangrijkste punten
- Er blijkt een zenuwkanaal te zijn dat darmactiviteit direct doorgeeft aan je brein.
- De snelheid van deze overdracht is veel hoger dan eerder werd gedacht.
- Niet alle darmbacteriën doen mee — sommige soorten blijken opvallend actief.
- De invloed reikt verder dan alleen honger: ook gedrag lijkt mee te bewegen, hoe zit dat?
- Deze ontdekking opent vragen over hoe lifestyle keuzes je stemming kunnen vormen, maar hoe dan?
Het onderzoek verscheen in Nature en werd uitgevoerd door neurobiologen Diego Bohórquez en M. Maya Kaelberer aan de Duke University School of Medicine. Hun aandacht ging uit naar zogeheten neuropodcellen — minuscule sensoren in de wand van de dikke darm. Deze cellen blijken in staat om een eiwit te herkennen dat veel voorkomt bij bepaalde darmbacteriën. Zodra dat signaal wordt opgepikt, sturen de cellen direct een boodschap naar de hersenen. Het resultaat: minder eetlust.
Volgens de onderzoekers is dit waarschijnlijk nog maar het begin. Ze vermoeden dat dit communicatiesysteem breder reikt dan alleen voeding. Het zou ook stemming kunnen beïnvloeden, of zelfs het omgekeerde: dat het brein de bacteriepopulatie in de darm actief mee aanstuurt.
“We vroegen ons af of het lichaam microben kan waarnemen terwijl ze actief zijn — niet pas via een immuunreactie, maar meteen via het zenuwstelsel,” zegt Bohórquez, hoogleraar geneeskunde en neurobiologie en hoofdonderzoeker van de studie.
Flagelline en het signaalmechanisme
Centraal staat flagelline, een oeroud eiwit in de ‘staart’ van sommige bacteriën. Tijdens het eten geven bepaalde darmbacteriën dit eiwit vrij. Neuropodcellen herkennen flagelline dankzij een specifieke receptor (TLR5) en sturen een signaal via de nervus vagus — een belangrijke zenuwbaan tussen darmen en hersenen.
Het team, ondersteund door de National Institutes of Health, stelt dat flagelline in de dikke darm mogelijk een rem zet op onze eetlust. Daarmee zou gedrag rechtstreeks beïnvloed worden door bacteriële activiteit.
Verklarende woordenlijst
- Neuropodcel: Een gespecialiseerde cel in de darmwand die signalen van bacteriën herkent en via zenuwen doorgeeft aan de hersenen.
- Flagelline: Een eiwit dat voorkomt in de beweegstaart van bacteriën en dat signalen kan afgeven aan het lichaam.
- TLR5: Een receptor die flagelline herkent en daarmee het zenuwsignaal activeert richting de hersenen.
- Nervus vagus: Een lange zenuw die de hersenen verbindt met onder andere het hart en de darmen, en betrokken is bij autonome lichaamsfuncties.
Microben sturen een stopbericht
Om hun theorie te testen, lieten de onderzoekers muizen een nacht vasten. Daarna kregen ze een kleine hoeveelheid flagelline toegediend, direct in de dikke darm. De muizen aten minder.
Bij muizen zonder de TLR5-receptor werkte dat effect niet. Ze bleven gewoon eten en kwamen aan. Dit wijst erop dat flagelline normaal gesproken via TLR5 een signaal afgeeft: het is genoeg geweest. Die boodschap komt zonder de juiste receptor simpelweg niet aan.
De experimenten werden uitgevoerd onder leiding van Winston Liu, Emily Alway en Naama Reicher. Uit hun werk blijkt dat wanneer dit signaalpad verstoord raakt, ook het eetgedrag verandert. Daarmee is het verband tussen darmmicroben en gedrag nog concreter geworden.
“Deze ontdekking helpt ons beter begrijpen hoe gedrag beïnvloed kan worden door bacteriën in de darmen,” zegt Bohórquez. “Een logische volgende stap is kijken wat verschillende soorten voeding doen met dat microbenlandschap. Dat zou veel kunnen verklaren bij aandoeningen zoals obesitas of bepaalde psychische klachten.”
Geraadpleegde bronnen
- “A gut sense for a microbial pattern regulates feeding” – Winston W. Liu et al., gepubliceerd op 23 juli 2025 in Nature. DOI: 10.1038/s41586-025-09301-7
- Dank aan SciTechDaily voor oorspronkelijke berichtgeving
Gerelateerde artikelen
![Hoe Holisme Het Begrip ‘ONGENEESLIJK’ Steeds Verder Onder Zware Druk Zet! [GROOT DOSSIER]](https://goodfeeling.nl/wp-content/uploads/2025/09/GoodFeeling.nl-ongeneeslijk-768x512.webp)
Veelgestelde vragen
Wat is de rol van flagelline in de communicatie tussen darm en hersenen?
Flagelline is een eiwit dat vrijkomt uit bepaalde darmbacteriën. Het wordt opgemerkt door speciale sensoren in de darmwand, die vervolgens een signaal sturen naar de hersenen om de eetlust af te remmen.
Wat zijn neuropodcellen?
Neuropodcellen zijn kleine sensorische cellen in de darmwand die signalen van bacteriën herkennen en deze direct doorgeven aan het zenuwstelsel.
Wat is de nervus vagus?
De nervus vagus is een belangrijke zenuw die de hersenen verbindt met organen zoals het hart, de longen en de darmen. In dit onderzoek fungeert hij als ‘informatielijn’ van darm naar brein.
Kunnen voeding en leefstijl deze signalen beïnvloeden?
Ja, onderzoekers vermoeden dat het microbenlandschap in de darm sterk reageert op voeding. Wat je eet kan dus invloed hebben op je stemming en eetlust via deze route.
Wat betekent dit voor mensen met overgewicht of eetstoornissen?
Hoewel het onderzoek voorlopig op muizen is gedaan, opent het wel de deur naar nieuwe manieren om eetgedrag te begrijpen en mogelijk te beïnvloeden via darmbacteriën en zenuwbanen.
