Volgens psychotherapeut en coach Tess Brigham, MFT, houdt doomscrollen in dat je gedachteloos blijft scrollen door negatieve nieuwsberichten, sociale media of andere online inhoud — vaak zonder dat je beseft dat je er al te lang in verzeild bent geraakt.
Je leest het ene onheilspellende verhaal na het andere, vaak zonder pauze. Een Canadees onderzoek benoemt dit fenomeen treffend als “sociale mediapaniek”.
Hoewel de term vooral bekendheid kreeg tijdens het turbulente jaar 2020, met de pandemie en toenemende maatschappelijke onrust, verscheen hij vermoedelijk al in 2018 op Twitter. Sindsdien is het begrip breed omarmd.
Hoe herken je doomscrollen?
Wanneer je merkt dat je minuten of zelfs uren achter elkaar verontrustende artikelen of reacties leest, zonder te weten hoe je begonnen bent, is de kans groot dat je aan het doomscrollen bent.
Je belandt in een stroom van informatie waarin je ongemerkt blijft hangen. Je weet soms niet eens meer waarom je je telefoon pakte — en toch zit je alweer midden in een draadje van iemand die je niet eens volgt.
Wie zijn het meest gevoelig voor doomscrollen?
Mensen die kampen met angstklachten of gerelateerde stoornissen zoals paniekstoornis, posttraumatische stressstoornis (PTSS), obsessieve-compulsieve stoornis (OCD) of sociale angst, zijn vaak extra gevoelig voor dit patroon.
Angst gaat vaak over controle — of juist het verlies ervan. En in tijden van onrust proberen we grip te krijgen door informatie te verzamelen. Maar paradoxaal genoeg versterkt het doomscrollen juist het gevoel van onmacht.
Waarom blijven mensen doomscrollen ondanks de negatieve gevolgen?
Het is een tegenstrijdigheid: we weten dat doomscrollen ons geen goed doet, en toch blijven we er stug mee doorgaan.
De onderliggende reden is vaak een gevoel van controle in een onzekere wereld. Door constant op de hoogte te zijn van alles wat misgaat, hopen we ons beter te kunnen voorbereiden.
Het lijkt een logische reflex — maar werkt zelden zoals we hopen. Vanuit evolutionair oogpunt zijn we ingesteld op overleven: onze hersenen scannen voortdurend op gevaar. In plaats van een leeuw in de struiken is dat nu een alarmerende krantenkop of trending topic.
Hoe doomscrollen je mentale gezondheid negatief beïnvloedt
Wie dagelijks doomscrollt, merkt vroeg of laat de impact op zijn gemoedstoestand. Je raakt sneller angstig, prikkelbaar of zelfs somber — zonder te weten waar het precies vandaan komt.
Het berooft je bovendien van aanwezigheid in het hier en nu. In plaats van bewust te leven, glijd je ongemerkt af in een digitale tunnel van negativiteit.
Vaak merk je pas later hoe zwaar die stroom informatie op je gemoed drukt — bijvoorbeeld als je hoofd vol blijft malen als je in bed ligt.
Hoe stop je met doomscrollen?
Gelukkig zijn er manieren om deze gewoonte te doorbreken. Het begint met bewustwording en de keuze om je digitale consumptiepatroon aan te passen.
Beperk je nieuwsconsumptie tot één betrouwbare bron of een samenvatting. Vermijd platforms die gericht zijn op sensatie. Niet elke prikkel verdient je aandacht — en dat is oké.
Als je merkt dat je meerdere keren per dag afglijdt in eindeloos scrollen, is dat een teken dat je systeem overbelast raakt. Tijd voor een mentale check-in.
Wat je aandacht geeft, groeit — zelfs als je die aandacht richt op wat je vreest. ~ Jordan Peterson
Tips om doomscrollen te voorkomen
- Richt je aandacht ergens anders op. Zodra je merkt dat je in het patroon zit, onderbreek het bewust. Leg je telefoon weg of kies een andere activiteit.
- Stel een tijdslimiet. Geef jezelf bijvoorbeeld 20 minuten per dag om nieuws te volgen. Daarna is het klaar.
- Zoek actief naar positiviteit. Bekijk iets luchtigs, bel iemand op of blader door een fotoboek dat je vrolijk maakt.
- Oefen dankbaarheid. Schrijf elke dag drie dingen op waar je blij mee bent. Het helpt je brein om een ander perspectief aan te nemen.
Geraadpleegde bronnen:
-
Depoux A, Martin S, Karafillakis E, Preet R, Wilder-Smith A, Larson H. The pandemic of social media panic travels faster than the COVID-19 outbreak. J Travel Med. 2020;27(3). doi:10.1093/jtm/taaa031
Deze artikelen vind je misschien ook interessant
Veelgestelde vragen
Wat is doomscrollen precies?
Doomscrollen betekent gedachteloos door negatieve online content scrollen, zoals nieuws of sociale media, waardoor je mentale gezondheid kan lijden.
Wie loopt het meeste risico op doomscrollen?
Mensen met angststoornissen zijn vaak extra gevoelig voor doomscrollen, omdat ze via informatie proberen controle te krijgen over onzekere situaties.
Hoe kan ik voorkomen dat ik ga doomscrollen?
Door een tijdslimiet te stellen, afleiding te zoeken en je te richten op positieve content, kun je het patroon van doomscrollen doorbreken.
Ontvang je gratis exemplaar van Wie Ben Jij? en krijg inzichten en updates die je helpen bij je persoonlijke groei.
"Antwoorden op de belangrijkste vraag die je jezelf kunt stellen, vanuit een spiritueel filosofisch perspectief."
