Er bestaat geen bewezen remedie tegen verkoudheid, maar veel mensen hebben middeltjes waar ze bij zweren als ze zich niet lekker voelen. (Kippensoep of een stuk citrusfruit, iemand?)
Een veelgebruikte aanpak is het nemen van tabletten of zuigtabletten met zink, een natuurlijk mineraal dat het immuunsysteem helpt bacteriën en virussen te bestrijden.
Alvast 5 van de belangrijkste punten
- Zink versterkt het immuunsysteem en helpt virussen bestrijden.
- Het nemen van zink bij de eerste tekenen van verkoudheid is niet door alle experts aanbevolen.
- Onderzoek suggereert dat zink mogelijk de duur van verkoudheid verkort.
- Bijwerkingen van zink zijn onder andere maagklachten en hoofdpijn.
- Langdurig gebruik van hoge doses zink kan gezondheidsproblemen opleveren.
Veel deskundigen raden toch af om meteen zinktabletten te nemen bij de eerste symptomen van een verkoudheid. Dr. Katharine DeGeorge, huisarts aan de Universiteit van Virginia en onderzoeker van verkoudheidsremedies, is een van hen. “Sommige mensen kunnen er baat bij hebben,” zegt ze. “Maar dat gaat gepaard met kosten – zowel financieel als het risico op bijwerkingen.”
Zinkgebruikers hebben wel enige wetenschappelijke steun voor hun keuze. Sommige onderzoeken suggereren dat zink mogelijk voorkomt dat het verkoudheidsvirus zich bindt aan cellen in het lichaam en zich vermenigvuldigt, waardoor de duur van de ziekte korter kan zijn.
(Sommige wetenschappers hebben onderzocht of zink hetzelfde effect heeft op andere virussen, zoals die verantwoordelijk voor griep en COVID-19, maar er is weinig bewijs dat die theorie ondersteunt, zegt Dr. Roy Gulick, hoofd infectieziekten bij Weill Cornell Medicine en NewYork-Presbyterian.)
Volwassenen die binnen 24 uur na het opkomen van een verkoudheid ongeveer 80 mg zink per dag beginnen te nemen, voelen zich sneller beter dan mensen die geen zink gebruiken, volgens enkele studies.
Een recent Cochrane review artikel bevestigde deze bevinding op basis van een analyse van 34 eerder gepubliceerde studies over zink en verkoudheid. De auteurs vonden geen bewijs dat het preventief nemen van zink verkoudheid voorkomt, maar wel dat het gebruik van zink tijdens ziekte de hersteltijd met ongeveer twee dagen kan versnellen.
Verklarende woordenlijst
- Immuunsysteem: Het verdedigingssysteem van het lichaam tegen ziektes en infecties.
- Bijwerkingen: Ongewenste effecten van een medicijn of supplement.
- Proactief: Iets vooraf ondernemen om mogelijke problemen te voorkomen.
- Matige betrouwbaarheid: Wetenschappelijke bevindingen die niet met volledige zekerheid kunnen worden bevestigd.
- Zuigtabletten: Tabletten die je in de mond moet laten oplossen en langzaam opneemt.
Minder ziektedagen klinkt aantrekkelijk, toch? Niet zo snel, zegt Daryl Nault, een assistent-professor aan de Maryland University of Integrative Health en mede-auteur van het Cochrane-artikel.
Zij en haar medeonderzoekers beoordeelden hun resultaten als “van lage zekerheid” omdat de studies in het overzicht sterk uiteenliepen, met verschillende vormen en doseringen van zink en variërende niveaus van wetenschappelijke nauwkeurigheid.
“We hebben niet genoeg bewijs om een definitieve conclusie te trekken,” zegt ze. “In het beste geval zagen we dat het mogelijk is dat zink de gemiddelde duur van een verkoudheid met een paar dagen kan verkorten.”
Volgens DeGeorge heeft niet iedereen baat bij het nemen van zink, en het veroorzaakt vaak bijwerkingen zoals maagklachten, hoofdpijn en een nare nasmaak.
Om effectief te zijn, moet men een relatief hoge dosis zink nemen – ongeveer 80 mg per dag volgens studies – wat de kans op deze bijwerkingen vergroot, zegt ze.
“Op een gegeven moment vervang je de symptomen van je verkoudheid” door nieuwe klachten, zegt Nault. Er zijn momenten waarop het de moeite kan zijn om die bijwerkingen te verdragen—bijvoorbeeld als je snel wilt herstellen voor een vakantie.
(De Amerikaanse Centers for Disease Control and Prevention vermeldt zink als een mogelijke hulpmiddel voor reizigers.) Maar op andere momenten, zegt ze, kun je misschien net zo goed rust nemen en de symptomen van de verkoudheid uitzitten.
Mensen die zeer hoge doses zink nemen voor een langere periode kunnen ook een reeks complicaties ervaren, waaronder neurologische problemen en, ironisch genoeg, een verhoogde kans op ziek worden.
Het gebruiken van een middel dat speciaal gericht is op verkoudheidsverlichting voor de korte tijd dat je symptomen hebt, zou je niet in gevaar moeten brengen voor ernstige complicaties, zegt DeGeorge, maar overdrijf het niet.
En de Mayo Clinic adviseert om nooit neussprays met zink te gebruiken, omdat deze je reukvermogen kunnen beschadigen. (Deze producten zijn overigens zeldzaam, aangezien de Amerikaanse Food and Drug Administration consumenten in 2009 heeft aangeraden ze niet te gebruiken.)
Gezien de onzekere voordelen en mogelijke nadelen van zink, zegt Gulick dat hij het niet routinematig aan zijn patiënten aanbeveelt. Mensen die hun symptomen willen verlichten, zijn waarschijnlijk beter af met vrij verkrijgbare medicijnen zoals decongestiva en keeltabletten, zegt hij.
DeGeorge raadt ook meestal aan dat mensen hun geld besparen en zink-bijwerkingen vermijden door zich te richten op de basis: thuisblijven, voldoende rust nemen en goed drinken. Een verkoudheid “gaat vanzelf over, wat je ook doet,” zegt ze. “Het is even vervelend, maar het komt goed.”
Geraadpleegde bronnen:
- TIME: Does Echinacea work? – Artikel over traditionele middelen bij verkoudheid.
- NIH Office of Dietary Supplements: Zink-informatie – Overzicht van de rol van zink in het immuunsysteem.
- American Family Physician: Cold Remedies – Onderzoek naar middelen tegen verkoudheid.
- PubMed: Effecten van zink bij verkoudheid – Studie over zink en het verkoudheidsvirus.
- PMC: Zink en virusonderzoek – Analyse van zink tegen andere virussen.
- PubMed: Zinkgebruik bij beginnende verkoudheid – Studie over vroege inname van zink en verkoudheidsduur.
- Cochrane Library: Review zink en verkoudheid – Overzicht van onderzoeken over zink en verkoudheidsduur.
- CDC Yellow Book: Reisadvies en supplementen – Aanbevelingen voor zinkgebruik bij reizen.
- Mayo Clinic: Bijwerkingen van zink – Overzicht van zinkgerelateerde gezondheidsrisico’s.
- NY Times: Nasale zinksprays en reukverlies – FDA-waarschuwing tegen nasale zinksprays.
Ook lezen:
Veelgestelde vragen
Helpt zink echt om sneller van een verkoudheid af te komen?
Sommige studies tonen aan dat zink mogelijk de duur van verkoudheid verkort, maar de resultaten zijn onzeker. Het kan twee dagen verschil maken.
Zijn er bijwerkingen van zinktabletten?
Ja, bijwerkingen van zink zijn onder andere maagklachten, hoofdpijn en een nare nasmaak. Hoge doses kunnen extra klachten veroorzaken.
Moet ik zink nemen zodra ik symptomen voel?
Niet noodzakelijk; veel experts raden af om direct zink te nemen vanwege wisselende effecten en bijwerkingen. Voldoende rusten en hydrateren blijft belangrijk.
Kan ik zink gebruiken om verkoudheid te voorkomen?
Preventief zink nemen heeft geen bewezen effect tegen verkoudheid, blijkt uit onderzoek. Het is effectiever tijdens de eerste symptomen.
Is er een risico bij langdurig gebruik van zink?
Ja, langdurige hoge doseringen kunnen leiden tot neurologische problemen en zelfs een verhoogd risico op ziek worden. Gebruik zink dus met mate.
Like ons op Facebook om meer artikelen zoals deze in je feed te zien verschijnen die je anders zou missen.
