Wat we als werkelijkheid ervaren, blijkt mogelijk sterker verbonden met bewustzijn dan lang werd aangenomen binnen de wetenschappelijke traditie.
De kwantumfysica stelt vragen die het klassieke beeld van een objectieve, losstaande realiteit onder druk zetten. Ze wijst op een onderliggende structuur waarin velden, informatie en ervaring voortdurend met elkaar in wisselwerking zijn — een dynamiek die doet denken aan een holografische, allesdoordringende ordening.
Alvast 5 van de belangrijkste punten
- Het lichaam functioneert als een holografisch veld waarin elke cel de volledige structuur weerspiegelt.
- Wat we ‘deeltjes’ noemen zijn tijdelijke manifestaties van een dieperliggend kwantumveld.
- Bewustzijn is mogelijk geen neveneffect van hersenactiviteit, maar een fundamenteel aspect van realiteit zelf.
- Het klassieke model reduceerde complexiteit tot meetbare eenheden en verloor daarmee zicht op samenhang.
- Bij bijna-doodervaringen zijn er gevallen waarbij bewustzijn actief blijft zonder meetbare hersenactiviteit.
Een nieuw paradigma: de holografische werkelijkheid
Federico Faggin, de bedenker van de microprocessor, stelt dat ons beeld van realiteit aan herziening toe is. Hij ziet de wereld niet als een verzameling losse objecten, maar als een onderling verbonden veld waarin informatie en bewustzijn centraal staan.
Het holografische principe
Digitale systemen werken met bits: ofwel aan, ofwel uit. Ons lichaam daarentegen lijkt te functioneren als een holografisch geheel. Elke cel — en dat zijn er ruim 50 biljoen — bevat informatie over het volledige organisme. Deze structuur is niet mechanisch opgebouwd, maar weerspiegelt een holografisch principe waarin delen en geheel voortdurend op elkaar inwerken.
Voordelen
- Maakt de wisselwerking tussen bewustzijn en lichaam begrijpelijker
- Laat zien hoe aandacht en intentie invloed kunnen hebben op fysieke processen
- Sluit aan bij inzichten die voortkomen uit kwantumfysisch onderzoek
- Biedt een breder kader om menselijke ervaring te begrijpen
Nadelen
- Is lastig toetsbaar met klassieke wetenschappelijke methodes
- Staat ver af van hoe we in het dagelijks leven realiteit ervaren
- Botst met het dominante idee van een materiële, meetbare wereld
- Krijgt binnen de gevestigde wetenschap nog weinig draagvlak
De kwantumrealiteit achter de schermen
De klassieke benadering van materie beschouwt objecten als losstaand en meetbaar. Maar volgens de kwantumfysica zijn deeltjes geen stabiele bouwstenen, maar tijdelijke toestanden binnen een onderliggend veld. Je kunt een golf niet losmaken van de oceaan — net zo min als een cel losstaat van het veld waarin ze verschijnt.
Het mysterie van bewustzijn
De vraag “Wat zijn we werkelijk?” laat zich niet beantwoorden met een scheikundedoos vol neurotransmitters. Mensen zijn geen gesloten systemen, maar dynamische entiteiten die voortdurend informatie verwerken vanuit velden waarin aandacht en intentie meetellen.
De populaire aanname dat bewustzijn een bijproduct is van hersenactiviteit blijft wankel, zeker in het licht van waarnemingen binnen de kwantumtheorie. Wat we ervaren lijkt eerder voort te komen uit interactie met iets dat zich aan meting onttrekt.
De beperkingen van de klassieke wetenschap
De klassieke wetenschap ging lange tijd uit van een simpele regel: alleen wat meetbaar is, telt als echt. Die benadering heeft veel opgeleverd, maar ook geleid tot een versimpeld beeld van het leven als een optelsom van chemische reacties en elektrische impulsen in de hersenen.
Daarbij raakte iets uit beeld: de subtiele verbanden en velden waarin alles lijkt samen te komen. Juist de kwantumfysica wijst al decennia op die onzichtbare lagen die aan de basis liggen van wat we materie noemen.
Verklarende woordenlijst
- Kwantumfysica: Deelgebied van de natuurkunde dat zich richt op materie en licht op subatomaire schaal
- Holografisch principe: Het idee dat elk deel van een systeem informatie over het geheel bevat
- Kwantumveld: Een fundamenteel veld waaruit deeltjes tijdelijk opduiken als verstoringen
- Golfunctie: Wiskundige formule die aangeeft in welke toestand een deeltje waarschijnlijk zal verschijnen
Bewustzijn als fundament
Informatie in de kwantumwereld volgt andere regels dan we gewend zijn. Je kunt ze niet zomaar observeren of dupliceren zonder iets te veranderen. Dat roept parallellen op met onze innerlijke ervaring, waarin waarnemen en beïnvloeden vaak samenvallen.
Steeds vaker wordt geopperd dat bewustzijn misschien niet door de hersenen wordt geproduceerd. Mogelijk functioneren ze als een soort ontvanger — een interface voor een dieper veld waarin bewustzijn al aanwezig is.
De vraag naar leven na de dood
Als het lichaam bewustzijn niet genereert, maar slechts een instrument is om ermee in contact te komen, dan betekent overlijden eerder een overgang dan een eindpunt. In dit licht krijgt sterven een andere betekenis: een ontkoppeling van het fysieke, geen verdwijning van bewustzijn zelf.
Federico Faggin gebruikt het beeld van een drone: zodra het apparaat uitvalt, blijft de piloot bestaan. Zijn aandacht keert gewoon terug naar waar het vandaan kwam.
Bekijk hier ervaringsverhalen van mensen met een bijna-doodervaring
Conclusie
Misschien is de realiteit geen verzameling losse onderdelen, maar een dynamisch samenspel van velden, relaties en informatie. Een systeem waarin bewustzijn niet zomaar ergens aan vastplakt, maar een dragende rol speelt in hoe de wereld vorm krijgt.
Wie we zijn, en hoe we waarnemen, maakt mogelijk deel uit van dat scheppende geheel. Een gedachte die zowel confronterend als bevrijdend is.
Gerelateerde artikelen
Veelgestelde vragen
Wat betekent het holografische principe voor hoe we naar het lichaam kijken?
Volgens dit principe bevat elke cel informatie over het volledige systeem. In plaats van losse onderdelen werkt het lichaam als een onderling verbonden veld waarin elk deel het geheel weerspiegelt.
Hoe verschilt kwantuminformatie van gewone informatie?
Bij klassieke informatie is duplicatie geen probleem. Bij kwantuminformatie verandert de inhoud zodra je haar observeert of probeert te kopiëren. Ze is verweven met het systeem waarvan ze deel uitmaakt.
Wat bedoelt men met de ‘collapse van de golffunctie’?
Een deeltje bestaat in meerdere mogelijke toestanden. Zodra het wordt gemeten, neemt het één definitieve toestand aan. Waarom dat precies gebeurt, is nog steeds onderwerp van debat binnen de natuurkunde.
Wat leert een bijna-doodervaring ons over bewustzijn?
Er zijn mensen die tijdens klinische dood bewustzijnservaringen rapporteren. Dit suggereert dat bewustzijn niet volledig afhankelijk is van hersenactiviteit, zoals vaak wordt gedacht.
Waarom valt bewustzijn lastig te verklaren binnen het klassieke wetenschapsmodel?
Het klassieke model werkt met objectieve, meetbare gegevens. Bewustzijn is per definitie subjectief en valt daardoor moeilijk binnen de bestaande kaders te plaatsen.
